Świadczenie rodzicielskie jest świadczeniem rodzinnym, przysługuje w związku z urodzeniem dziecka albo w związku z przysposobieniem lub objęciem opieką dziecka w wieku do ukończenia siódmego roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do ukończenia przez dziecko dziesiątego roku życia.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje osobie, która nie ma uprawnień do zasiłku macierzyńskiego, ani nie ma uprawnień do świadczeń poza ubezpieczeniowych związanych z macierzyństwem lub rodzicielstwem, tj. nie otrzymuje w związku z urodzeniem lub przyjęciem dziecka na wychowanie uposażenia. Mogą z niego skorzystać miedzy innymi: studenci, osoby bezrobotne (niezależnie czy są zarejestrowane w Urzędzie Pracy czy nie), osoby pracujące na umowach cywilno-prawnych oraz osoby zatrudnione lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą jeżeli nie pobierają zasiłku macierzyńskiego. Świadczenie to nie przysługuje, jeżeli drugi z rodziców lub opiekunów dziecka jest uprawniony do zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia w związku z urodzeniem lub przyjęciem dziecka na wychowanie. Przyznawane jest niezależnie od dochodu rodziny i można je pobierać przez rok (52 tygodnie) w przypadku urodzenia bądź przyjęcia na wychowanie jednego dziecka, przez 65 tygodni w przypadku dwójki dzieci, 67 tygodni – trójki, 69 tygodni – czwórki, a przy piątce i więcej – 71 tygodni.

WARUNKI OTRZYMANIA ŚWIADCZENIA RODZICIELSKIEGO
Aby otrzymać świadczenie należy złożyć wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego wraz z dokumentem tożsamości, aktem urodzenia dziecka, oświadczeniem o braku uprawnień do zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia, oświadczeniem składanym w celu ustalenia ustawodawstwa państwa właściwego do wypłaty świadczeń rodzinnych, oświadczeniem dotyczącym danych osobowych, oświadczeniem dotyczącym formy wypłacania świadczeń

Termin składania wniosków:
W przypadku urodzenia, przysposobienia lub objęcia opieką dziecka  – trzy miesiące od dnia porodu, przysposobienia lub objęcia opieką- w tym przypadku świadczenie przyznawane jest od dnia urodzenia dziecka. Jeżeli wniosek zostanie złożony po tym terminie świadczenie zostaje przyznane od miesiąca złożenia wniosku.
Świadczenie rodzicielskie wlicza się do dochodu w innych systemach wsparcia rodzin, w szczególności przy ustalaniu prawa do świadczeń z pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

WAŻNE
Z uwagi na wprowadzenie świadczenia rodzicielskiego, zmianie uległy przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 870) w zakresie kwoty otrzymywanego przez ubezpieczonych zasiłku macierzyńskiego. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 31 ust. 3a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r., w przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego czyli do kwoty 1000 zł.
Od 1 stycznia 2016 r. zmieniły się również zasady przyznawania zasiłku macierzyńskiego w KRUS (od 1 stycznia 2016 r. zasiłek macierzyński, przysługujący dotychczas w Kasie jako jednorazowe świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego, będzie okresowym świadczeniem z ubezpieczenia emerytalno-rentowego rolników przysługującym w wysokości 1000 zł miesięcznie.