Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dziennik Ustaw z 2019 roku poz. 2086 i 2089) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Świadczenie przysługuje również małżonkom.
WAŻNE
Obowiązek alimentacyjny dotyczy krewnych w linii prostej (czyli osób pochodzących jedna od drugiej – rozróżnia się tu linię wstępnych, czyli rodziców, dziadków itd. oraz linię zstępnych, czyli dzieci, wnuków, prawnuków), rodzeństwa ( w omawianym przypadku chodzi o brata lub siostrę osoby niepełnosprawnej). Specjalnego zasiłku opiekuńczego nie otrzyma więc np. synowa opiekująca się niepełnosprawna teściową czy siostrzenica opiekująca się niepełnosprawnym wujkiem czy ciotką.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przyznaje się na podstawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, u których dochód rodziny sprawującej opiekę oraz wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza 764 złotych.
Wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego wynosi 620,00 zł złotych miesięcznie.
Zasiłek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 specjalnego zasiłku opiekuńczego za każdy dzień. Należną kwotę zasiłku zaokrągla się do 10 groszy w górę.
Jak przyznawany jest specjalny zasiłek opiekuńczy?
Prawo do świadczeń opiekuńczych ustala się na okres zasiłkowy, chyba, że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W tym przypadku prawo do świadczeń rodzinnych ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia, nie dłużej jednak niż do końca okresu zasiłkowego.
Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:
1. Osoba sprawująca opiekę:
– ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym,
– ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna,
– legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2. Osoba wymagająca opieki:
– została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
– na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury; świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku dla opiekuna
– na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna – na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
W przypadku gdy o specjalny zasiłek opiekuńczy ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź domownicy, świadczenia te przysługują odpowiednio:
– rolnikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego
– małżonkom rolników lub domownikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy w gospodarstwie rolnym
Zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego lub zaprzestanie wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym potwierdza się stosownym oświadczeniem złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Za osobę pobierającą specjalny zasiłek opiekuńczy opłacane są składki na:
– ubezpieczenia emerytalne i rentowe przez okres niezbędny do uzyskania 25-letniego okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) na podstawie Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (D.U. z 2020, poz. 53, 252, 568 z późn. zm., z późniejszymi zmianami),
– ubezpieczenie zdrowotne – jeżeli wnioskodawca nie posiada prawa do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu członkostwa w rodzinie osoby ubezpieczonej.
